31 July, 2019

گفتگوی دو بخشی ام با بی بی سی فارسی در خصوص ماهیت تروریستی سپاه پاسداران و ضرورت عدم انعطاف در برخورد با آن.



گفتگوی دو بخشی ام با بی بی سی فارسی در خصوص ماهیت تروریستی سپاه پاسداران و ضرورت عدم انعطاف در برخورد با آن.
In a BBC Persian debate, I argued that IRGC is a terrorist organization and it needs to be dealt with strength, not leniency.



به همراه هوشنگ امیراحمدی، آیت الله معصومی تهرانی و احمد اوبالی، در برنامه دیالوگ نقد سیاست خارجی جمهوری اسلامی در خصوص ادعای حمایت از مسلمانان پرداختیم.


به همراه هوشنگ امیراحمدی، آیت الله معصومی تهرانی و احمد اوبالی، در برنامه دیالوگ نقد سیاست خارجی جمهوری اسلامی در خصوص ادعای حمایت از مسلمانان پرداختیم.


به همراه هوشنگ امیراحمدی، آیت الله معصومی تهرانی و احمد اوبالی، در برنامه دیالوگ نقد سیاست خارجی جمهوری اسلامی در خصوص ادعای حمایت از مسلمانان پرداختیم.
#GünazTV
https://www.youtube.com/watch?v=QmB2PisbVnM&feature=youtu.be
نسخه کامل ویدیوی این برنامه:
ويدئو: گوناز تی وی ۳۰ فروردین ۱۳۹۸_ موضوع برنامه هفته صد وچهارم دیالوگ :
https://www.youtube.com/watch?v=B54_xM2Of5Y



به بی بی سی فارسی گفتم ترامپ به سه دلیل مرتبط با اقتصاد و مسائل مالی مصوبه کنگره امریکا برای پایان دادن به حمایت از جنگ سعودی در یمن را وتو کرد


به بی بی سی فارسی گفتم ترامپ به سه دلیل مرتبط با اقتصاد و مسائل مالی مصوبه کنگره امریکا برای پایان دادن به حمایت از جنگ سعودی در یمن را وتو کرد
1- به دلیل توافق چند میلیارد دلاری فروش تسلیحات 2- به دلیل سرمایه گزاری های هنگفت عربستان در امریکا و 3- به دلیل پیوندهای تجاری شخصی ترامپ با عربستان سعودی.
I told BBC.Persian that President Trump vetoed Saudi-related resolution because of three reasons, all of which have to do with money: 1- multi-billion dollar arms deal is at stake 2- Saudi investments in US infrastructure, military, and other industries are at stake and 3- Trumps personal business ties with Saudi Arabia are at stake.



Bengü Türk TV de Devrim Muhafızlarının terör listesine eklenmesini tartıştık.




در گفتگو با تلویزیون «بنگو تورک» ترکیه، ضمن انتقاد از سیاست های نفرت پراکنی، مسلمان ستیزی و منع سفر شهروندان کشورهای عمدتا مسلمان از جمله ایران به امریکا توسط دولت کنونی ایالات متحده، تاکید کردم سپاه پاسداران سازمانی تروریستی است که شاخه داخلی آن به همراه شبه نظامیان بسیجی وابسته به آن به سرکوب تظاهرات و حرکت های دموکراسی خواهانه و پیگرد، شکنجه و کشتار نیروهای آزادیخواه و دموکراسی خواه در ایران و آذربایجان جنوبی می پردازد و شاخه خارجی آن (سپاه قدس) به فرقه گرایی و جنگ شیعه و سنی در منطقه خاورمیانه دامن زده است. همچنین تاکید کردم جنبش مدنی و دموکراسی خواهی آذربایجان (جنوبی) از اعلام سپاه پاسداران به عنوان سازمانی تروریستی استقبال می کند.
In an interview with Turkish Bengü Türk TV, while criticizing anti-Muslim rhetoric and actions of current US administration including its Muslim travel ban, I Argued that the IRGC is a terrorist organization as its domestic branch and Basij militia force, clamps down on freedom-seeking protesters and persecutes, tortures and kills Iranian and Azerbaijani pro-democracy activists and dissidents and its external branch (Quds Force), exacerbates sectarianism and Shiite-Sunni hostility throughout the Mideast region. I also stated that (South) Azerbaijani civil and democratic movement welcomes the decision to designate the IRGC a terrorist organization.
On YouTube:
https://www.youtube.com/watch?v=GTZeMazOemA&feature=youtu.be




چالش‌ها و پیامدهای خرید سامانه اس-۴۰۰ روسیه ازسوی ترکیه



هفته گذشته رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه بار دیگر اعلام کرد این کشور نمی‌تواند از خرید سامانه دفاع موشکی اس-۴۰۰ روسیه صرف‌نظر کند. ترکیه هم‌زمان نسبت به خرید سامانه دفاعی پاتریوت و جنگنده-بمب‌افکن‌های اف-۳۵ از آمریکا هم ابراز علاقه کرده است.
این در حالی است که آمریکا بارها تاکید کرده که سامانه اس-۴۰۰ روسیه را تهدیدی برای امنیت ملی کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو تلقی می‌کند و نگران است با استقرار این سامانه موشکی، ناتو دیگر قادر به استفاده از هواپیماهای اف- ۳۵نباشد.
آمریکا از این اقدام ترکیه خرسند نیست. در این راستا، یک هیات آمریکایی روز سوم ژانویه امسال به آنکارا سفر کرد و ضمن مطرح کردن نگرانی و حتی تهدیدهای خود با مقام‌های وزارت خارجه و دفاع ترکیه، خواستار لغو سفارش اس-۴۰۰ شد. واشنگتن همچنین گفته تنها در صورتی سامانه پاتریوت را به ترکیه خواهد فروخت که آنکارا از خرید اس-۴۰۰ صرف‌نظر کند.
بنابر توافق‌های قبلی میان مسکو و آنکارا، قرار است روسیه در ماه ژوئیه امسال سامانه اس-۴۰۰ را به ترکیه تحویل دهد. پافشاری ترکیه برای این خرید می‌تواند به تشدید هر چه بیشتر روابط پر فراز و نشیب دو عضو موثر ناتو یعنی ایالات متحده و ترکیه منجر شده و بسیاری از معادلات سیاسی و نظامی را در سطح منطقه خاورمیانه و حتی فراتر از آن برهم زند.

استقرار اس-۴۰۰، چالشی امنیتی برای ناتو و آمریکا

خرید سامانه اس-۴۰۰ روسیه توسط ترکیه که مراحل پایانی خود را طی می‌کند، از آن جهت اهمیت دارد که توان دفاعی پیمان ناتو در مقابل روسیه را تضعیف خواهد کرد.  آمریکا نگران رادارهای پیشرفته سیستم‌های موشکی ضدهوایی اس-۴۰۰ روسی است زیرا در صورت استقرار در ترکیه، این رادارها می‌توانند اطلاعات فنی مربوط به جنگنده‌های اف-۳۵ چند منظوره نسل پنجم در آمریکا را که ترکیه خواستار خرید آنها است، جمع‌آوری و به روسیه منتقل کنند.
نصب سامانه‌های روسی در ترکیه همچنین می‌تواند موازنه قوا را در منطقه خاورمیانه تغییر دهد. در حالی که دولت کنونی آمریکا بر روی محور ضد ایرانی و مقابله با اقدام‌های توسعه‌طلبانه جمهوری اسلامی در منطقه متمرکز است، ترکیه به طور فزاینده‌ای در حال نقش‌آفرینی است.
در دست کم دو دهه گذشته در منطقه خاورمیانه دو جبهه طرفدار ایران و مخالف آن وجود داشته و ایران و عربستان، مدعی رهبری جهان اسلام بوده‌اند اما حالا ترکیه نیز به جمع مدعیان پیوسته است: اردوغان در ماه‌های گذشته در سه موقعیت مختلف تاکید کرده که  «ترکیه تنها کشوری است که می‌تواند جهان اسلام را رهبری کند.»

پیامدهای ژئوپولتیک نصب سامانه اس-۴۰۰ در ترکیه

آنکارا با موقعیت حساس ژئوپولتیکی، اقتصاد پویا (صنعتی‌ترین اقتصاد منطقه و جهان اسلام) و در پیش گرفتن سیاست خارجی مبتنی بر «چرخش به شرق» در حال برجسته شدن در سیاست خاورمیانه است. آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ و مخالفت آنکارا با دمشق، باعث همسویی و همگرایی ترکیه با جبهه ضد ایرانی به محوریت عربستان و اسرائیل شده شد؛ جبهه‌ای که در کنار مخالفت با سیاست‌های ایران، خواستار برکناری بشار اسد در سوریه هم بود.
با این وجود، پس از تحکیم موقعیت بشار اسد از سال ۲۰۱۶ به این سو، ترکیه از اصرار در برکناری اسد دست کشید و بر مقابله با کردهای شمال سوریه متمرکز شد. حمایت آمریکا از کردهای سوری موسوم به «یگان‌های مدافع خلق» که دارای قرابت ایدئولوژیک و ساختار رهبری مشترک با گروه «پ ک ک» در ترکیه هستند و عدم استرداد فتح‌الله گولن،  روحانی ناراضی مخالف اردوغان باعث تغییرات عمده‌ای در رویکرد سیاست خارجی ترکیه در قبال آمریکا شد. با این تغییر رویکرد، ترکیه دیگر ایران را نه به عنوان رقیب و دشمنی فعال در جبهه مخالف، بلکه در قامت شریکی مقابل چالش‌های آمریکا و متحدان منطقه‌ای خود می‌بیند.
پس از وقایع بهار عربی، رخدادهایی مانند قتل جمال قاشقچی در اکتبر ۲۰۱۸ در استانبول که رقابت و خصومت میان ترکیه و عربستان را تشدید کرد، و محاصره اقتصادی قطر توسط شورای همکاری خلیج فارس و شکستن آن محاصره از سوی ترکیه و تا حدی ایران، باعث پر رنگ‌تر شدن نقش ترکیه در رهبری جنبش‌های اسلام‌گرای سُنی (مانند اخوان‌المسلمین) شد که قطر نیز وظیفه تامین مالی آنها را بر عهده دارد.
در حالی که این رویکرد ترکیه می‌تواند به تشدید رقابت به میان ایران شیعی و ترکیه سُنی دامن بزند، پر رنگ‌تر شدن نقش ترکیه در سیاست خاورمیانه و فاصله گرفتن آن از «غرب» (اتحادیه اروپا، ایالات متحده و ناتو) هم‌زمان با نزدیکی به روسیه، باعث تضعیف جبهه ضد ایرانی و تقویت موقعیت منطقه‌ای جمهوری اسلامی شده است. این تغییر رویکرد، بیش از هر کشور دیگری دارای پیامدهای جدی برای عربستان و اسرائیل خواهد بود که خواستار تشکیل جبهه‌ای واحد بر ضد توسعه‌طلبی شیعی ایران بودند.
بنابراین نصب سامانه اس-۴۰۰ روسیه در ترکیه در کوتاه مدت می‌تواند این تغییرات را شتاب ببخشد:
  • تضعیف محور ضد ایرانی عربی-عبری به رهبری عربستان و اسرائیل که دولت کنونی آمریکا نقش برجسته‌ای در تکوین آن داشته است؛
  • تشدید اختلاف‌های واشنگتن-آنکارا که پس از کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ و ظن دست داشتن فتح‌الله گولن و تلاش ترکیه برای استرداد او از آمریکا و حمایت این کشور از کردهای هم‌پیمان «پ ک ک» در شمال سوریه وارد مرحله جدیدی شد؛
  • تضعیف تحریم‌های آمریکا بر ضد ایران؛ چرا که ترکیه از حامیان ایران در دور زدن تحریم‌ها در دوره پیشا-برجام بود و در دوره پسا-برجام هم بارها اعلام کرد که از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا تبعیت نخواهد کرد؛
  • و در نهایت تقویت حضور خاورمیانه‌ای روسیه که با فروپاشی شوروی به شدت کاهش پیدا کرده بود. حالا پس از حضور ظفرمند در سوریه، روسیه این امکان را دارد تا با استقرار سامانه اس-۴۰۰ در یک کشور دارای اهمیت بالای ژئوپولتیکی برای «غرب»، ترکیه را به متحد راهبردی و نظامی خود تبدیل کرده و پیوندهای آن را با غرب سست کند.
استقرار سامانه اس-۴۰۰ و تغییر پارادایمی در سیاست خارجی ترکیه در بلند مدت، می‌تواند پیامدهای ژئوپولتیکی مختلفی به همراه داشته باشد. اوج‌گیری رقابت‌های آمریکا و روسیه در قالب یک «جنگ سرد جدید»، دست کشیدن ایالات متحده از مخالفت با موضوع استقلال منطقه کردستان عراق (به باور ناظران، مخالفت آمریکا با همه‌پرسی استقلال کردستان عراق در سپتامبر ۲۰۱۷ از دلایل اصلی ناکامی آن بود) و حتی انتقال پایگاه «اینجرلیک» ترکیه به آن منطقه و یا کشورهای عربی، و تلقی کردن ترکیه نه به عنوان متحد استراتژیک خود در ناتو بلکه به عنوان کشور مخالف و حتی دشمن، می‌تواند به عنوان اقدام‌های آتی دولت آمریکا در دهه پیش رو مطرح شود.

در این برنامه دیالوگ به همراه مهمانان دیگر به اتهام "پان ترکیسم" که توسط رژیم ایران و با هدف بدنام و سرکوب کردن فعالان فرهنگی و مدنی آذربایجانی صورت می گیرد پرداخته ام.



I joined other guests in GunAz TV's Dialogue Program to discuss Iranian regime's smear campaign and slandering methods against Azerbaijani cultural and civil rights activists in Iran, accusing them of being separatist by labeling them as Pan-Turkist with the purpose of suppressing their rightful, peaceful and democratic demands.


انتخابات محلی ترکیه و چالش شهرهای بزرگ برای اردوغان



مردم ترکیه روز یکشنبه ۱۱ فروردین پای صندوق‌های رای می‌روند تا شهردار‌ها و اعضای شوراهای محلی شهر و روستا را برای پنج سال آینده انتخاب کنند. این نخستین انتخاباتی است که پس از تبدیل ترکیه به سیستم ریاستی در ژوئن ۲۰۱۸ برگزار می‌شود و کلان‌شهرها در آن نقشی کلیدی ایفا می‌کنند. وضعیت بد اقتصادی هم به کمک احزاب و نامزدهای اپوزیسیون شتافته و آن‌ها را به پیروزی امیدوار کرده است.
در حالی‌که بحران اقتصادی و افزایش نرخ تورم و بیکاری در دوره پس از کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ در ترکیه و ناکامی‌های سیاست خارجی از جمله روابط تنش‌آلود با آمریکا محبوبیت رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری این کشور، را به‌شدت تحت تاثیر قرار داده است، یکی از نگرانی‌های اصلی دولت اردوغان در این انتخابات، تداوم کنترل حزب حاکم بر شهرهای بزرگ، به‌ویژه استانبول و آنکارا، است.
این انتخابات از آن جهت شایان توجه است که همه احزاب و جریان‌های اپوزیسیون علیه اردوغان و حزب تحت امرش «عدالت و توسعه» متحد شده‌اند و به نظر می‌رسد برای نخستین بار از زمان حاکمیت حزب اردوغان، حزب اصلی اپوزیسیون، «جمهوری‌خواه خلق»، بتواند کنترل پایتخت را از آن خود کند و در استانبول نیز آرای قابل‌توجهی به دست آورد. در این انتخابات، حزب چپ‌گرای جمهوری‌خواه خلق، به‌عنوان حزب اصلی اپوزیسیون، با حزب راست میانه، «نیک»، ائتلاف کرده است و حزب کردی «دموکراتیک خلق‌ها» هم به‌طور غیر‌رسمی با این ائتلاف همکاری دارد تا باعث از دست رفتن آرای ملی‌گراهای ترک در بین احزاب اپوزیسیون نشود.
البته با وجود بسیج احزاب اپوزیسیون، اردوغان همچنان چهره محبوبی است. او از سال ۱۹۹۴ که با ۲۵ درصد کل آرا شهردار استانبول شد، در کارنامه سیاسی‌اش ۱۱ انتخابات و ۳ رفراندوم دارد و در همه این رأی‌گیری‌ها پیروز میدان بوده است. اردوغان در سال ۲۰۱۷، رفراندوم تغییر قانون اساسی از پارلمانی به ریاستی را برگزار کرد و در سال ۲۰۱۸، با بیش از ۵۲ درصد آرا به‌عنوان نخستین رییس‌جمهوری ترکیه در چارچوب سیستم ریاستی انتخاب شد. رمز این موفقیت‌ها را باید تا حد زیادی در کارنامه اقتصادی درخشان اردوغان جست‌و‌جو کرد. او بدهی سنگین ترکیه به صندوق بین‌المللی پول را تسویه کرد، ترکیه را وارد باشگاه بیست قدرت برتر اقتصادی جهان «گروه بیست» کرد و صنایع و صادرات این کشور را رونق داد، به‌طوری‌که رشد صادرات صنایعی از قبیل ساختمان‌سازی، مبلمان، فیلم‌سازی، گردشگری، مواد غذایی و نساجی در دو دهه اخیر، رشدی بعضا چند صد درصدی داشت. این بار اما، آنچه احزاب اپوزیسیون را امیدوار کرده وضعیت بد اقتصادی ترکیه است که با نرخ تورم ۲۰ درصدی و نرخ بیکاری ۱۳/۵ درصدی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند.
بین کلان‌شهرهای ترکیه، استانبول مهم‌ترین شهر ترکیه است که حدود ۲۰ میلیون نفر، یعنی یک‌پنجم جمعیت بیش از ۸۰ میلیون نفری ترکیه، را در خود جا داده است و جایگاه ویژه‌ای دارد. از این رو، حزب حاکم، «عدالت و توسعه»، برای از دست ندادن استانبول، برگ برنده اصلی‌اش یعنی بینالی ییلدیریم، نخست‌وزیر پیشین این کشور، را به‌عنوان نامزد شهرداری معرفی کرده است. انتخاب شهردار استانبول از آن جهت اهمیت دارد که به تعبیر ترک‌ها «هرکس استانبول را در دست داشته باشد ترکیه را در دست دارد». این سخن دست‌کم در مورد اردوغان صدق می‌کند. اردوغان در سال ۱۹۹۴ به سمت شهردار این شهر انتخاب شد و از آن به‌منزله سکوی پرشی برای دستیابی به مقام‌های بالاتر استفاده کرد. حالا اما، استانبول، قلب تپنده اقتصاد ترکیه، از کارنامه اقتصادی اردوغان راضی نیست و این می‌تواند فرصتی باشد برای اکرم ایمام اوغلو، شهردار خوشنام و موفق منطقه بیلیک دوزوی استانبول و نامزد مشترک اپوزیسیون، برای شهرداری کلان‌شهر استانبول که با وعده‌های بزرگ اقتصادی به میدان آمده است.
آنکارا، با شش میلیون نفر جمعیت، پایتخت و دومین شهر بزرگ ترکیه است. حزب حاکم محمد اوزهاسکی، وزیر پیشین محیط زیست و شهرسازی، را نامزد کرده و حزب مخالف «جمهوریخواه خلق» منصور یاواش، شهردار پیشین منطقه بی‌پازاری آنکارا، را نامزد کرده است. بر‌خلاف استانبول و ازمیر، که قرابت جغرافیایی و حال‌و‌هوای نسبتا اروپایی دارند، آنکارا شهری غیر‌اروپایی، آناتولیایی و نسبتا محافظه‌کار است. این شهر در ۲۵ سال گذشته، همواره در دست حزب حاکم عدالت و توسعه بوده است و فتح آنکارا به دست یاواش تغییری عمده در پویایی سیاست داخلی ترکیه ایجاد خواهد کرد. طبق نتایج بسیاری از موسسات نظرسنجی در ترکیه، منصور یاواش با فاصله نسبتا زیادی از رقیب خود پیشتاز است و دلیل اصلی اقبال به این نامزد حزب اپوزیسیون را بار دیگر باید در وضعیت اقتصادی نامطلوبی جست‌و‌جو کرد که مردم از چشم اردوغان می‌بینند؛ همان‌طور که رشد حدود ۷ درصدی و معجزه اقتصادی ترکیه بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ را هم دستاورد و دلیل محبوبیت او تلقی می‌کردند. همچنین دلیل دیگر شانس موفقیت یاواش در این است که او، بر‌خلاف رقیبش، چهره‌ای بومی و شناخته‌شده و نزدیک به جریان‌های ملی‌گرا است و آنکارا شهری است که ملی‌گراهای ترک همواره در آن دست بالا را داشته‌اند.
ازمیر، با جمعیت حدود پنج میلیون نفری‌اش، سومین کلان‌شهر ترکیه است. این شهر، با اقلیت یونانی و یهودی‌اش، مرکز فرهنگی و کانون موسیقی، هنر و سبک زندگی مدرن در ترکیه است. ازمیر، که اردوغان و اسلام‌گراها از آن با نام «گاوور کاله‌سی» یعنی «قلعه گبرها و بی‌دین‌ها» یاد می‌کنند، هرگز به اردوغان و حزب اسلام‌گرای عدالت و توسعه روی خوشی نشان نداده است و آن‌ها نتوانسته‌اند در این شهر موفقیت چشمگیری به دست بیاورند. به عبارت دیگر، حزب سکولار جمهوری‌خواه خلق همواره بر ازمیر حاکم بوده است و اردوغان نگران است در این انتخابات، کلان‌شهرهای استانبول و آنکارا هم به دست این حزب اصلی اپوزیسیون بیفتد. اردوغان، که سیاست‌ورزی را از شهرداری استانبول شروع کرد، همواره نقطه قوتش سیاست‌های موفق اقتصادی‌اش بوده است، ولی حالا همین عامل اقتصاد می‌تواند به‌منزله پاشنه آشیلش عمل کند.
عامل دیگری که می‌تواند در انتخابات محلی ترکیه نقش‌آفرینی کند آرای کرد‌هاست. کردها در کلان‌شهرهای ترکیه جمعیت قابل‌توجهی را تشکیل می‌دهند و حزب حاکم «عدالت و توسعه» برای حفظ اکثریت یا تبدیل آن به اکثریت قاطع، به آرای کردها نیاز دارد. این در حالی است که حزب کردی «دموکراتیک خلق‌ها» برای شکست حزب تحت ریاست اردوغان، از ارائه لیست در کلان‌شهرها خودداری کرده است تا آرای کردها متفرق نشود و یک‌سره به صندوق احزاب اصلی اپوزیسیون روانه شود. از سوی دیگر، در هفته‌ها و ماه‌های اخیر، گروه پ‌.ک‌.ک از عملیات‌های تروریستی در مناطق کردنشین جنوب شرقی ترکیه خودداری کرده است تا آرای این مناطق به صندوق حزب هوادار پ.ک.ک، یعنی حزب دموکراتیک خلق‌ها، ریخته شود. تجربه‌های پیشین نشان داده است در حالت درگیری و ناامنی در مناطق کردنشین، بخشی از آرای حزب دموکراتیک خلق‌ها به سوی احزاب دیگر، به‌ویژه حزب عدالت و توسعه، روانه می‌شود.

Əhməd Haşimi: İnqilabdan sonrakı 40 ildə azərbaycanlıların hərəkatı dünyəvi xarakter aldı



Mart 01, 2019

No media source currently available
0:000:13:210:00
 Direct link 
Beynəlxalq nüvə razılaşmasının iflası və ABŞ-la gərginliklərin yenidən artması ilə bağlı kəskin tənqidlərə məruz qalan İran prezidenti Həsən Ruhani sərt-xətt tərəfdarları və digər din xadimlərinin getdikcə artan qəzəbi ilə qarşılaşır. Bu həftə İranın xarici işlər naziri Cavad Zərif sosial mediada istefa verdiyini elan etsə də, Həsən Ruhani onun istefasını qəbul etməyib. Bu inkişaflar İranda İslam İnqilabının 40 illiyinin tamam olduğu bir zaman baş verir. İran üzrə təhlilçi Əhməd Haşimi Amerikanın Səsinin Amerika İcmalı proqramında müsahibəsində İranda son siyasi inkişaflar, azərbaycanlıların durumu, İslam Respublikasının 40 illiyi və bunun tarixi dərslərindən danışıb.
İran Xarici İşlər Nazirliyinin keçmiş əməkdaşı olan Əhməd Haşiminin sözlərinə görə, Qərbdə daha mötədil bir siyasətçi kimi qəbul edilən xarici işlər naziri Cavad Zərifin İranda daxildən dəyişikliyə nail olmaq səylərində əsas rol oynaya biləcəyi ilə bağlı gözləntilərin olmasına baxmayaraq, ölkədə son qərarları ali dini rəhbərin verdiyi nəzərdən qaçırılmamalıdır.
“Zərif mötədil adlandıra bilər. Amma gerçəklik budur ki, son qərarları dini lider verir. Dini lider sanksiyalardan sonra qərar vermişdi ki, İran dünyaya bir qədər açıla və ona görə zəmin yaratdı, şərait yaratdı ki, Ruhani hakimiyyəti və Zərif İranın dünyaya daha `gülərüzünü` göstərsinlər və bu basqılar biz az azalsın.”
Son zamanlar sərt xətt tərəfdarları arasında Həsən Ruhaninin istefası ilə bağlı çağırışlara toxunan Əhməd Haşimi bildirib ki, Tehran rejimi üçün Ruhaninin vəzifədən kənarlaşdırılması hazırda prioritet deyil.
“Birinci öncəlik budur ki, Rusiya, Çin, xüsusilə Avropa Birliyi ilə anlaşa bilsin Amerikanın başçılığı ilə bu sanksiyalara qarşı, özəlliklə də Avropanın İranın maliyyə əməliyyatlarını apara bilməsi üçün göstərdiyi mexanizmlər İranın prioritetləridir. Ruhanini iqtidardan götürmək və başqasını gətirmək deyil.”
Əhməd Haşimi İranda son siyasi inkişaflar fonunda ölkədəki azlıqların qarşılaşdığı basqıları qeyd edib. Lakin o təəssüflə bildirib ki, İran rejiminə əsas müxalif qüvvələr də etnik azlıqların demokratik tələbləri və onların hüquqlarının təmin edilməsi məsələsində sərt mövqe tutur.
“Biz bilirik ki, əgər bu iqtidar bu tələblərə, demokratik istəklərə qarşıdırsa, müxalifətdə olan iki əsas qrup var - Xalq Mücahidləri və şah tərəfdarları – və təəssüflər olsun ki, onlar azərbaycanlıların istəklərinə və tələblərinə daha sərt baxırlar.”
Əhməd Haşimi bildirib ki, İranda hazırkı rejimdən narazı olan azərbaycanlılar digər tərəfdən müxalifətin də mövqeyini narahatlıqla qarşılayır. Onun sözlərinə görə, əsas müxalifət qrupları Azərbaycan məsələsini və türk dilini təhlükə olaraq görür.
Əhməd Haşimi İranda İslam inqilabından sonra keçən 40 il ərzində azərbaycanlıların milli hərəkatının dini deyil, dünyəvi prinsiplərə əsaslandığını vurğulayıb.
“Azərbaycanlılar şiə İslama çox önəm verdikləri üçün İslam inqilabının yanında oldular, dəstəklədilər, yardımçı oldular və onun bir parçası idilər. Amma getdikcə ondan uzaqlaşdılar və çox sevindirici bir durumdur ki, yeni Azərbaycan hərəkatı, yəni bu son 20, 30 ildə bir sekulyar hərəkatdır, şiəliyə, dinə, inanca dayanan bir hərəkat deyil. Amma o zaman elə deyildi. O zaman azərbaycanlılar da qatıldılar şiəçiliyə, şiəçilik çərçivəsində İran inqilabına. Amma indi təbii ki, böyük bir kəsim bundan razı deyil və öz haqlarını, öz tələblərini sekulyar bir çərçivədə irəli sürürlər. Yeni hərəkatda dinçilik böyük rol oynamır.”
  • 16x9 Image

    Dilşad Əliyarlı

    Jurnalist və yazar Dilşad Əliyarlı 20 ildən artıqdır "Amerikanın səsi"ndə çalışır. Azərbaycan xidmətində televiziya proqramlarının yaradıcılarından biri olan Dilşad Əliyarlı "Amerika icmalı" proqramının redaktoru və aparıcısıdır. Dilşad Əliyarlı ABŞ-dan Azərbaycan dilində yayımlanan ilk televiziya xəbər proqramının ilk aparıcısı olub. 



استعفای ظریف
به صدای آمریکا بخش ترکی آذربایجانی گفتم که تلاش ظریف برای استعفا به دو دلیل اساسی صرت گرفت:
یک- دستگاه سیاست خارجی ایران دستکم چهار متصدی و چهار وزیر خارجه غیر رسمی دارد و همانطور که مایک پامپئو گفت ظریف صرفا ویترینی از نظام است و اختیارات چندانی ندارد. این چهار تن عبارتند از علی اکبر صالحی که مسئول پرونده اتمی است؛ علی اکبر ولایتی که مسئول روابط ویژه با روسیه است؛ علی شمخانی که مسئول سیاست گذاری های راهبردی است و قاسم سلیمانی که مسئول امور خاورمیانه و بویژه سوریه است.
دو- توجیه سیاست های جمهوری اسلامی و دروغ هایی که برایش در مجامع بین المللی و در عرصه کشمکش های سیاست داخلی میان اصول گراها و میانه روها دردسرآفرین بود و او متهم به خیانت به کشور بود که می باید زیر سیمان دفن شود. دروغ های شاخداری از قبیل اینکه ایران دموکراسی است؛ بهایی بودن در ایران جرم نیست؛ در ایران اعدام سیاسی نداریم؛ کسی بخاطر عقیده سیاسی اش در زندان نیست؛ حجاب در ایران اجباری نیست و بخشی از فرهنگ مردم است و کسی در حاکمیت ایران نگفته است اسرائیل باید نابود شود.
دو عامل فوق باعث شد او استعفای خود را اعلام کند چرا که دارای هیچ اختیاری نیست و تنها دستاورد عمده اش برجام توسط دولت کنونی امریکا بر باد رفته است.
همچنین توضیح دادم که ایران یک دموکراسی نیست و خامنه ای به عنوان یک دیکتاتور تام الاختیار (دیکتاتوری ولایت فقیه) کشور را اداره می کند. ظریف می توانست چهره بشاش و متبسم نظام در خارج باشد ولی او و دولت روحانی ظرفیت تغییر در داخل ایران را ندارند و وقتی به دلیل تحریم ها و فشارهای اقتصادی، رهبر خواستار نرمش قهرمانانه شد، زمینه نقش آفرینی برای روحانی و ظریف در عرصه سیاست داخلی و خارجی را فراهم کرد.
گفتم استعفای روحانی بعید است زیرا تحریم ها به شدت اقتصاد کشور را ویران کرده و تمرکز اصلی جمهوری اسلامی بر دور زدن تحریم ها با کمک اتحادیه اروپا، روسیه و چین است. در این بین، اتحادیه اروپا نقش ویژه ای ایفا می کند و ایران باید ثابت کند به مشی کنونی و پیروی از برجام وفادار است تا برای روی پا ماندن با کمک اروپا از سازوکارهای ویژه مالی بهره مند باشد.
تردیدهای جدی ترکان آذربایجان نسبت به اپوزیسیون
توضیح دادم رژیم ایران رژیم سرکوب گری است و بویژه ترک های آذربایجانی را از حقوق اولیه از قبیل تحصیل به زبان مادری محروم کرده است. با این وجود، آذربایجانیان با تردیدهای زیادی در خصوص آینده خود روبرو هستند چرا که نیروهای عمده اپوزیسیون دارای ماهیت غیردموکراتیک بوده و هر گونه تغییر رژیم می تواند اوضاع را برای ترکان آذربایجانی و اقوام و ملل غیرفارس در ایران حتی بدتر کند زیرا در بین اپوزیسیون چهره های راست افراطی مانند سطلنت طلب ها و چپ افراطی مانند گروه مارکسیستی- اسلامیستی مجاهدین خلق دست بالا را دارند که نه تنها به دموکراسی متکثر (پلورالیستی) اعتقادی ندارند بلکه دیکتاتور منشی آنها شدیدتر از استبداد رژیم ولایت فقیه است و بعلاوه، آنها دارای روحیات شدیدا ضد ترکی و ضد آذربایجانی هستند. سرکار آمدن دو گروه عمده سلطنت طلب ها و مجاهدین خلق می تواند ایران را به قهقرا و ملت های غیرفارس را با تبعیض مضاعف تری روبرو کند.
در خصوص چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن برای ترک های ایران گفتم متاسفانه ترک ها به دلیل شیعه گری و اسلام گرایی کاملا با این انقلاب همراهی کردند ولی خوشبختانه حرکت ملی و هویت طلبانه و آزادی خواهانه آذربایجان در 20-30 سال اخیر دارای ماهیت عرفی و سکولار می باشد و نشانه عمده ای از شیعه گری و دین گرایی در آن دیده نمی شود.